Беларуска-расійскі (вялікалітоўска-расійскі) слоўнік (1989). Я. Станкевіч

багатыроў 85 багно багаты роў, -ова-ова—принадлежащий (богачу, С.) богатею. Шсл.;Ар. Узяў замуж багатырову дачку. Ст. багаты рка-/ж /-/?14ы; мн. ч., р о д.-р а к (ркаў), М.Н.Ч., вин.-ркі, ж.—богачка, Ар.; Азярэцк Сян. (Ксл.); Ст. богатая женщина. Нел. 28. Богатырку узлу за слбе. Нел. Прышлі сваты к багатырцы. Смол. у. (Дел.), багавш ьне-нл, предл.-НЮ, собир., ср.—водоросли, тина. Гсл. Багавіца: Багавіца цлбе (яго, іх i пад.) ведав! Гсл.; Ксл.—выражает неизвестность. багауня-н?-н/; мн. ч. багоўні-няў, ж. —багоўня, Гсл. шкафчик ДЛЯ ИКОН. Загаре к вол. Нек. (Труды 12, 137). багаўнік-йся, предл.-іку, мн. ч.-кі-коў-ком, мн. ч.. предл.-кох, м.—полотенце на иконы. Гэта хустка, а не багаўнік. Шсараўка 1мгл.(Сержп.: Отчет 9). багацёць,[багацець, Нел. 28)-ёю-ёеш-ёе; повел.-ёй-ёйма, несоверш.—обогащаться. Гсл. Што багацееш, то скупееш. Послов. Ст. Соверш. забагацёць—разбогатеть. Нел. 160; Ар. Як забагацелі, дык запыхацелі. Послов. Рапан. 54. Соверш. пабагацеЦЬ. Нел. 28,—стать более богатым. Ар. Чужым добром багацее, пабагацеў. Нел. багаціла-ль/, м.—богач. Дсл.зо. Жыў адзін мужычок, i такі ён быў багаціла, што ён проста ня знаў свайго скарбу. Ельн. (Дел.), багацщь-чт-фш каго, несоверш. 1. обогащать. Нел. 28. Д ругіх багаціў, а сам зьолднеў. Нел. Соверш. забагацГць. 2. почитать богатым. Нел. 28. б агац ьц е-ч я, предл.-цю; мн. ч.-ці-цяў, ср.—богатство. Ст.; Стаішча Чаш. (Ксл.); Гсл.; Нел. 28; Шсл.; Войш. На добрае здаровейка, на жыцьцё а на багацьце. НК: Старцы, 81. Дай, Божа, з драбнымі дзеткамі на жыцьцё, на багацьце. Нел. Услго багацьця, што хлеб а крошка сала. Ст. багдадаш, облает.—дай Бог! Дел. Багдадаш, калодачка— ты ўбіла, была б мяне. Анісьцечка любіла. Смол. у. (Дел.). багдай, бадай, ( из Бог дай),междометие {желания, С.), оскороления. Нел. и. Выражает проклятие, пожелание кому-то гибели, всего ПЛОХОГО. Тмб., Вор., Смл.(Даль). 1. О чтоб! Нел.28; Гсл. чтобы. Раст: Северск 132; ПНЗ; Ар.; Шсл.; Войш.; Ксл. Багдай яго ліха ўзяло. Нел. А бадай ты цяміўся з тапаром: палажыў ды ня ведаю дзе! Ст. Багдай ты прапаў! Нел. 28. Багдай ён не даждаў. Тм. Багдай яго, як яго завуць? Тм. Багдай табе Бог аддаў! Нел. 29. Багдай ёнхварэў. Тм. Багдай яго, кажа, кадук, i не дачакаў тыкі. Войш. А бадай вы падохлі! Раст: Северск. 132. А бадай цябе ліхая гадзіна задавіла. Тм. А вось прыляцела мушанька, прыляцела й разьліла (страву). Ды багдай цябе, мая мушачка, багдай цябе пераламіла. Красновічы Сураск.(Сержп: Отчет, 10). Бадай сена огнём села, каса зламілася, ды каб мая Тацяначка, дый ня журылася. Водзьвінка Імгл.(Косіч 22). 2. вставное слово— вероятно. МГсл.; Гсл. Бадай, што так яно й будзе. Вешан ковічы (Ксл.). Яму усё, бадай, відно. Кавыль(Бацьк. 12-13/496-497). Памеж хаты яна адна, бадай, на страсе гадуе мох зялёны. Кавыль: Пад зорамі, 17. Калі чалавека стрэне гора адзін раз — ён войстра ўспрыймае яго. Калі ж яно прыходзе занадта часта, ён ужо сьцерпіцца зь ім. Добра гэта ці блага? Бадай, што добра. I. Новікаў(Полымя, Но. 12, 1967, стр. 146). 3. вставное слово—пожалуй. Кратаў дый накратаў гэткі воз, што бадай, конь не пацягне. Гсл. 3 доброй весткаю, бадай, на староначку, на Пале скую — у наш край слоўца ветлае нашлем. Крушына: Творы, 8. 4.,скаб: бадай каб—хорошо бы, хорошо чтобы. Павет абыйсьці, роўную паньне, бадай, каб знайсьці. Гарун: Варажба. Хлюпачок гэты бадай, каб вырос. Нел. бЩпод хлюпак). Угнёўся сюды, а адсюль бадай. каб вылезьці жывому. Нел.130{ под угнесца). 5. бадай не—лучше бы не. Бадай не казалі. Нел. 29. Бадай бы я ня бачыў таго. Тм. баГДаН-ЯНЯ, предл.-ану, зват.-йнв', мн. ч.-НЫн о ў -н о м, мн. ч., предл.-нох, м.— внебрачный ребенок, ПОДКИДЫШ. Нел. 28; Ксл. Ён б а гд а н, б о ў яго б а ц ь к і н я м а. Русінава Сян. (Ксл.). Уменьш. баГДаНЧуК-ўКЯ, предл.-уку; мн. ч.-КІ-Коў-КОМ, мн. ч., предл.-КОХ, м. Нел. 24. Багдан—Богдан. багданка-н*7-нчь* ж-—внебрачная девочка, подорошенная. Нел. 28. багданчук,—см. под багдан. багданы-ная-нае—данный Богом. Баба мая багданая! Хадзі перабаб імне. Гарэцкі: Нар. песьні. бапня-ні-ні, ж.—богиня ( у язычников), баглай-яя, предл.-аю, зват.-аю; мн. ч.-аіа ё ў-а ё м, мн. ч., предл.-аёх, м.—неповоротливый мужчина, лежебок, Нел. 28. бездельник, МГсл. лентяй, тунеяд, увалень, лежебок. Кур. (Даль). Даў Бог парабка баглая, толькі б ляжаць а спаць. Нел. См. абібока. баглайка-йкі-йцы, ж.—женщина беспутная и ленивая, любящая спать долго. Нел. 28. Баглайкі нікому ня трэба. Нел. баглайства-яя, ср. 1. страсть к лежанию, неповоротливость, лень, Нел. 28. отленивание, леность. Гсл. 2. {собир.)—сборище ленивых работников. Нел. 28. 3 такім баглайствам ня шмат чаго зробіш. Нел. багно-ня; мн. ч.-ны -на ў, ср. (Растсл.), багнаНЫ; мн. ч., род.-наў, ж. (Шел.; Нел.; НК; Ксл.), бэгна-н ы; мн. ч., род.-наў, ж. (Шел.) 1. топь на болоте, Шел. болото, ТОПЬ, Нел. 11. ТОПЬ, Гсл. топкое место (Максимов: Б л р. Смоленщина 444.), болото. Кур., Ворон. (Даль), черное (торфяное) болотистое место, не покрывающееся растительностю и имеющее