Слоўнік гаворак цэнтральных раёнаў Беларусі (1990). Том 1. А-П. Е. С. Мяцельская

в ВЯРСТАК 79 Лаг. 2. Высокі. Бацька наш быў вялікі. M iка лаеўшчына Стаўб. Мой мужык вялікі, а сама малая. Цялякава Уздз. О Вяшкая лыжка апалонік. У нас еялікая лышка служыць для гаршкоў i масла памыць. Ляшчынск Мядз. Вялікая пятніца уст. — пятніца перад вялікаднем. У вялікую пятніцу яйца красяцъ i nipaгі пякуць. Малмыгі Віл. Вялікая cepam уст. серада велікоднага тыдня. Вялікая серада i градовая серада — одно i тоя ш. У градовую сераду нічога не рабілі, каб град дабра ні пабіў. Бяларучы Лаг. Вялікая субота уст. — субота перад вялікаднем. У вялікую суботу бяруць яічкі крашаныя, кладуць парасёначка, цяляціны, бараніны, кілбас наложуць, съвеньцяцъ іх, кожны гардзіцца гэтъхм, што ўсё харошае, i служэньне ўсю ноч. Бяларучы Лаг. Вялікая хата - самы вялікі i светлы пакой у хаце. Прахоцьце ў вялікую хату, прахоцьце, госьцікі дарагія. Вішнева Валож. Вялікі кадрыль - кадрыля ў 12 пар. А я к зайграюць вялікі кадрыль, усе бяруцца ў пары, 12 пар набіраяцца, i танцуюцъ. Гілікі Валож. Вялікі навой — задні валік у кроснах. На вялікі навой навіваюць основу. Рудня Лаг. Вялікі панядзелак усг. - панядзелак на апошнім ты* дні перад вялікаднем. У вялікі панядзелак людзі пачыналі рыхтавацца да вялікадня, парадкавалі ў хляве, гумне. Ляшчынск Мядз. Вялікі пост уст. — сямітыднёвы пост перад вялікаднем. Пасля запуст вялікі пост пачъхнаўся, сем нядзель пост, елх толькі посныя стровы. Бяларучы Лаг. Вялікі (чысты) чацвер уст. - чацвер на апошнім тыдні перад вялікаднем. Людзі прыбіралі ў хатах, кап чыста было, мыліся, бялізнумылі, а вечарам маленъне ў цэркове, 12 раз званы зазваняцъ, 12 раз сьвечкі пазапалъваюць, пака адойдзе служэньне. Бяларучы Лаг. О Вялікі, як ълщ тишщ — высока ростам. Можа ш помніць настаўніца сына яе, нічога быў хлопец, такі вялікі, як матавіна. Язні Віл. в я л ік б д ны прым. Я кі мае адносіны да вялікадня. За вялікодныя песьні гаспадыня разьлічвалася каўбасамі. НізокУздз.Вяліконныя песьні пяюць валачэбнікі. Вялікая Byca Уздз. У вялікодную суботу яйца красяць i niрагі пякуць. Дукора П ух. ВЯЛГЧКА м. Toe, што i в е л ь к а н а ц. Biчарынак гэтых ні было, ік цяпер кожны дзень. І кінаў г*тых ні было. Сабіраліся, бывала, на вялікія сьвята, ну, вялічка там, сёмуху, на прачыстую. Зарэчча Смал. Гэта было на вялічка напершы дзень. Ігрушка Круп. ВЯЛИКІ толькі мн. Павелічальныя, хвалебный песні. А тады на кут маладых садзілі да пелі вялічкі, шуткавалі, дражнілі маладога. Вот ужо лоўка палучалася, як мужык шутлівы пападзецца. Задор*е Лаг. ў ВИНіОіІЦЬ, ВИНДЗІЦЬ, ВЯНДЛІЦЬ незак. Вэндзіць, вяліць у дыме. Прыгатовіла вянёліць пару кусочкаў мяса, штук колькі калбасак, ды матка-сьвякрова прынясла. Кукалеўка Чэрв. Цяпер у нас мяса ні вяндзяць, а с конца зімы i раньняй вясной вяндзяць. Там жа. Вяндліць мяса будуць вясной, к маю. Паплавы Бярэз. ВЯНДЛІНКА ж. Памянш. Вяндліна. Сягонійка i вяндлінка ёсьць, i хлеба ўволю, i малачко своё, ну, што нам болій нада. Мушанка Віл. ВЯНДЛЩЬ гл. вянг'ліць ВЯНбК м. Пляцёнка. Гарацкому чалавеку трэба купіць вянок цыбулі, ям у трэба даць за яе тры рублх, а у мяне свае колькі хочаш, я на яе глядзець ні хачу. Мікольцы Мядз. О Я к у вянку (вяночку) захапл. - вельмі добра, паспяхова. У Кнотаўшчыне дзве магазіншчыцы: одна робіць, другая помогая, i ў ix усё ідзе я к у вянку. Мікалаеўшчына Стаўб. Каб ты паглядзеў; Міхайлавіч, як цяпер у нас жывуць. Усё павыкрашвано, пазагароджвано, на дварэ том як у вяночку ўсё роўна. Савоні Стаўб. ВЯПРИНЫ прьхм. Вяпровы. Вепр я к чмьххнуў, еяпрыны хвост убачьхла толькі. Пруды Стаўб. ВЯРБНІК м. 36. Вяроняк. Вяронік далёка ад нас, у той бок. Вецярэвічы П ух. ВЯРІІН ІЯ ж. Ват. Вяргіня (Dahlia). Вяргініі рознага цьеету бываюць, цьвітуць усё лета аш да замараскаў. Саланая Валож. ВЯРМб н. Ярмо. Такоя вярмо зробляна, за вярмо чапляюць саху — i так аралі. Цялякава Уздз. ВЯРНУЦЬ незак. б Горы-даліны вярнуць на каго-н. асудж. — няславіць, абгаворваць каго-н. Роднёй прыходзюцца, а одна на другую горы-даліны вернуць. Заброддзе Віл. ВЯРбВАЧКАМІ у знач. прысл. У выглядзе шнура. Растуць радоўкі вяровачкамі такімі, цягнуцца чародамі. Слабада Бярэз. ВЯРбВАЧНІКІ мн.; адз. вяровачшк м. Уст. Тое, што i в е р а ў ч а н к і. Вяровачнікі калісьці с канапель рабілі, с конопель вілі вяроўкі i рабілі вяровачнікі. Пруды Стаўб. ВЯРИПАЎКА ж. Лаянк. Тоўстая непаваротлівая кабета. Што тьх, вяропаўка, вярзеш? Каменка Уздз.; параўн. вярэпаўка. ВЯРСТА ж. 1. Укладка сена. Цэлых дзьве вярстьх сена сёньня табе наклалі, а ты кажаш, што мала. Рудня Чэрв. 2. Доўгі рад (звычайна дроў). У нас заўсёды дровы ў вярсьце. Вецярэвічы П ух. Ты дровы не раскідай, а у вярсту складвай. Рудня Чэрв. Тры вярстьх дроў загатовш, думаем, хвацхць. Бясяды Лаг. ВЯРСТАК м. Тое, што i варстат. На моём вярстаку паўсяла бап ткалі. Вецярэвічы П ух. Вярстак выносім, як выччьхм кроены. Бытча Барыс