Слоўнік гаворак цэнтральных раёнаў Беларусі (1990). Том 1. А-П. Е. С. Мяцельская

БЯДА Б шуй хаці верхні камень [у жорнах] бягун завуць, а ніжні — ляжак. Горкі Стаўб. БЯДА ж, 0 Не бяды — добры. От, узяў сабе дзеўчыну не бяды ды жывуць помаленьку. Зазерка Пух. БЯДАК м. Гаротнік. Бацька хварэў усю зіму, а пад весну памёр-такі, бядак. Язні Віл. БЯДАКА м. Тое, што i б я д а к. Такі ж ужо быу бядака, а бач, да сто гот дажыў. Miкалаеўшчына Стаўб. БЯДНЁЙШЫ прым. Выш. ст. да бедны. Яна багатырка, а ён быў трохі бяднейшага роду. Пудзіцк Пух. Уперат нарот бяньнейшы быу, а за гэтыя гады абжыліся. Баравая Пух. БЯЗБР&ЖНА прысл. Непристойна, брыдка. Яна бязорэжна сябе вяла. Дукора Пух. БЯЗГРУДНЫ прым. Бязгруды. Яны некія бязгрудныя, нізграбныя, як дошкі. Цялякава Уздз. БЯЗДЗЕЛЬШ К м. Неадабр. Нядбайнік. Паслаў бацька касіць, дык ён узяў ды касу зламаў. Та нашто ш ты ламаў, бязьдзельнік ты! Малмыгі Віл. БЯЗДЗЁЛЬНІЧАЦЬ незак. Бяздзейнічаць, не праяўляць дзейнасці. Бяздзельнічаюць толькі гультаі, a калі маеш ахоту, то работы ціпер па горла, любой. Кукалеўка Чэрв.; naраўн. рус. бездельничать 'тс*. БЯЗДЗЁТУХА ж. Бяздзетная жанчына. Там нека бязьдзетуха, дзяцей німа, казалі, прыбрала хорашо, хорошо ў хаці i купіла куклу большую, пасадзіла на дзіван куклу большую, большую, як наша Марына. Савоні Стаўб. БЯЗЛАДЗІЦА ж. Бязладдзе, беспарадак. Такая ўжо ў яе бязладзіца, уся гаспадарка хутка разваліцца. Каменка Уздз. БЯЗЛКЩННС м. Чалавек, які не падтрымдівае сувязі з роднымі, сваякамі. Бязьлюднікі, бо каторыя людныя, то тыя глядзяць роду - ці напісаў бы, ці заехаў бы Лёнік той, а то як паехаў, дак i ні бачылі. Савоні Стаўб. БЯЗРУЧЧА н. Неадабр. Няўдаліца. Зарас вазьму розгу дый па руках. Бязручча гэнае, усё ў яго з рук падая. Абы за што ўзяўся, так i паб*е. Бясяды Лаг. БЯЗУЛЬНІК м. Гарэза, свавольнік. Во мой бязульнік на печы сядзіць. Узгурск Чэрв. БЯЛЩЬ незак. Прыпраўляць страву малаком, смятанай. Я як бялю, дык бялю, не шкадуючы, бо майму нелъга есьці жырнага, яму ўсё каб забеленая. Мікалаеўшчына Стаўб. БЯЛЛЕ н. Бялізна, нацельнае адзенне. Скоранька зьбегаю на возера папалашчу бяльлё. Вішнева Валож. Бяльлё цяпер у машынахмыюць, а рукамі не. Вецярэвічы Пух. БЯЛЬМАТЫ прым. 3 вялікімі на выкаце вачамі. Я думала харошы хлопяц, а ён бяльматы нейкі, вочы сьветлыя. Краснае Маладз. Ён быў бы нічога, каб не такі бяльматы. Вецярэвічы Пух. БЯЛЯНАЧКА ж. Бат. Ваўнянка белая (Lactarius pubescens). Паляту ш шчэ у гэныя бяроскі, а там лісічкаў і бяляначкаў набяру поўны кошык. Бакачы Мядз. БЯРДАНА ж. Паляўнічая стрэльба. Бачу я ў яго бярдану новую. Палачаны Маладз. БЯРДАШШК м. Майстар, які робіць i збівае бёрды. Бёрды дзелалі бярдашнікі i вазілі па сёлах прадаваць. Шавярнічы Бярэз. БЯРКбВБЦ гл. беркавёц БЯРЛбВЫ прым. 3 непрасеянай м укі, з высеўкамі, з мякінай. А жыта было малоя, с травою, i жнеш i рвеш. A хлеп бярловы пяклі, з нявеянай м укі. Бярловы хлеп. Усё бярловы хлеп быў. Ластаянцы Валож. А хлеп бярловы пяклі, пополам зь мякінай, з высеўкамі, чорны. Во які хлеп мы елі. Падбярэзь Валож. Дасыпалі мякіны, i гэта ў нас называлася бярловая мука. Хлеп пяклі с такой мукі, страх было глядзець на гэты хлеп. Саланая Валож. БЯРНб н. Бервяно. Не заўважыў ляжачага бярна, пасьлізнуўся i ўкінуўся ў густую жыжу. Узгурск Чэрв. І так нашу вёску спалілі, што ні аднаго будыначку ні асталося, ні одного бярна ні асталося. Новікі Мядз. БЯРбЗАВІК1 м. Toe, што i б а р а в і к б я р о з а в ы. Першыя c праўдзівьіх грыбоў находзяцца бярозавікі, находзяцца яны пад Ш колу, калі жыта красуe. Дамашэвічы Баран. БЯРбЗАВІК2 м. Настой бярозавай кары. Дзеці ў маі, як атсеюцца, i аж da ягат na лесі бегалі, бярозавую кару дралі. А потым кару сушылі, зімой у вар кідалі, парылі, давалі атстоіцца. У бярозавік ніткі кідалі, каб на красны цьвет пакросіць. Задор'е Лаг. БЯРЗМЯННАЯ прым. Цяжарная. Мая нявестка зноў бярэмянная. Малмыгі Віл.; naраўн. рус. беременная 'тс*. БЯСЁДАВАДЬ незак. Абменьвацца думками Я зь яго [сынавай] учыцелькай бяседавала, яна яго хваліла, раіла, каб паступаў куды вучыцца. Порычы Валож. БЯСКЛЁПАЧНЫ прым. Неадабр. Някемлівы, неразумны. Такі ўжо бясклёпачны мой чалавек, ня бачыць, што пад носам робіцца. Дукора Пуз$. БЯСПЛАТНЕ прысл. Без аплаты. Хто табе бясплатне аддась. Вецярэвічы Пух. БЯССЛбУНЫ прым. Маўклівы. Я к трэба гаварыць, дык ён зусім бясслоўны: маўчыць, бы воды набраўшы. Грабёнка Чэрв. Чаму ты такі бясслоўны хлопец?! Вунъ Кацька шчабеча i шчабеча, а ты бясслоўны, як вады ў рот набраў. Рудня Валож. БЯССОННЕ н. Бяссонніца. Што за бяссонъня такоя, другая гадзіна ночы, а мяне сон не бярэ. Дукора Пух