Слоўнік гаворак цэнтральных раёнаў Беларусі (1990). Том 1. А-П. Е. С. Мяцельская

к КОЎДРА 197 прышоў: „А бадай цябе, Шура, - кажыцъ, гы ш ужо, мусіць, кончыеься, паедзім да доктара*. Залазоўе Віл. КОП м. У выразе: з копам. 3 верхам, вышэй краёў. На вялікадня зьбяруцца. Скрыпка, гармошка, чалавек дзесіць зьбяруцца, адзінаццатьі кошык нося зь яйкамі. Пярэйдуцъ паўвёскі, дык яёк назьбіраюць кош ic копам за песьні валачобныя. Мечаі Валож. КбПАН ІКІ гл. капашкі КбПАНЬ ж. Выкапаная сажалка. Вясной сьнех сыходзіў, дык тады вада націкала ў коnani, іх паглыблялі, глыбейшыя капалі, i ў гэтых копанях бялілі палотны. Задор'е Лаг. У копань насілі палатно бяліць. Ігрушка Круп. КбПАЧКА ж. Парастак. У бульбе ўжо копаны паказаліся. Ляшчынск Мядз. КбПКА1 ж. 1. Бакавая частка прыпека, куды выгортваюць жар, попел. Загарні жар у копку, там ён перагарыць на попел. Падбяру троха ў копцы, а то абы-чаго панастаўляна, а скаварод няма дзе падзець. Бясяды Лаг. Зрабілі новую печ, а пра копку й забыліся: няма дзе запалкі класьці, ставіць гаршкі, скавароды. Краснае Маладз. 2. Круглае заглыбленне вакол корчыка цыбулі, часныку i інш. Копку зробіш, вада не выліваіцца пасьля дажджу. Ляшчынск Мядз. КбШ СА2 ж. Бабка лёну. Столькі копак паставілі, што i краю не відаць. Увесь лён у копках. Літва Стаўб. КбПКАВДА незак. Экспр. Важдацца, займацца працаёмкай справай. Дзеўкі ня любяць, як мы, копкацца ў бураках, ім усё ляхчэй што давай. Сіўцы Віл. КбПТАРм. У выразе: з коптарам. Тое, што i з к б п а м; гл. коп. Пойдзяш у лес i вядро с коптарам як бачыш [грыбоу] набярэш: лясы ў нас багатыя. Зазерка П ух. Перасыпала ягады ў шклянку, дык шклянка с коптарам. Палачаны Маладз. Наложила талерку кашы с коптарам. Жораўка П ух. К бпТК А ж. Блузка, кофта. Маці хустку завяжа, на коптку дасьць молодой, прыбярэ яе. Павячэраюць. Н у i ўсё вяселя. Таўкачэвічы Уздз. КбПЧЫК м. Памянш. 1. Насып вакол расліны. І мая работа сёньня відаць: во сьвежыя копчыкі кругом капусты. Хожава Маладз. 2. Насып са слупам як межавы знак. Мерой вунь ат того копчыка. Паплавы Бярэз. KĆPAK м. Курок. [Ён] ні зНаў нічоги'пра тое, што вінтоўка зараджана, зьвёў корак i стрэліў. Мядзел Мядз. ўуКОРБЫ мн. Сані (для вывазкі гною). Запрзглі коня ў корбы і паехалі гной вазіць. Сырмеж Мядз. к б р м н ік м. Кормны парсюк. Нешта кормнік ня ўзёў есьці, хаця каб ні захварэў. Дукора Пух. КбРН Ш АК м. Карэньчык. У падасінавіка галоўка тоўстая мясістая красьнінькая, а на корнішку чорнінькія пятнушкі пападаюцца. Слабада Бярэз. КОРФА ж. Плеценая з лазы кашолка. Была ў нас одна, Пацэвічыхай звалася, дык усё с корфай у горат хадзіла. Зазерка Пух. КОРХ м. Мера, роўная шырыні далоні ці кулака. Стоўп трэба апусьціць у зямлю яшчэ хаця n на адзін корх. Хожава Маладз. Добрага кабана ўкармілі, сала на корх i болъш. Miкалаеўшчына Стаўб. «ў К бР Ч Ы К м. Малая кружка. Вазьмі ў крэдэньсе корчык i налі мне кісялю. Літва Стаўб. к о с ць ж. 0 Абсудамойваць косці чые-н. - абгаворваць. Яна ш за маё дабро яшчэ i мае косьці апсудамойваіць, куды ня пойдзіць, дык цынцыруіць мяне. Язні Віл. Перамывяць косці (костачкі) чые-н. - абгаворваць. Толькі ўсе аб гэтым i гавораць, мае костачкі перамываюць. Станькі Віл. КбСЫ 1 мн. Валасы. Пайду мыцца да нада субірацца. Памыць рукі, ногі, косы зачасаць. Бяларучы Лаг. косы2 мн. 1. Ніткападобныя атожылкі ў некаторых раслін (гарбузоў, агуркоў i інш.). Гарбузэ косы папушчалі, аж на_барозны pacпаўзьліся. Цялякава Уздз. 2. Доугае пер*е ў хвасце. Кажды гот харошо пеўня пакідаю, а перазімуя — Ьадасьць становіцца, грэбень хороши, a косаў німа. Савоні Стаўб. K O T1 м. Выраб з хлебнага цеста, які формай нагадвае ката. Маці хлеба напячэ i зь ecтага самага цеста зробіць ката, сьпячэ, дый лапы ям у паробіць сь цеста, да ŭ вочы з бобу, да ŭ вушы, ды хвост — усё. Дрычын Пух. 0 Ката ўкінуць - унесці разлад у сям'ю. У іх хату нехта ката ўкінуў: што дзень, то сварка. Заброддзе Віл. К б Т 2 м. Вечарынка. Вечарам будзям гуля ць ката ў Гэлі. Вялікая Byca Уздз. КбТКА ж. Кошка. Пецька, атпусьці котку, бо яна табе ўсе рукі паабдзірае. Юркавічы Лаг. КбТЛІШ ЧА н. Сяліба, месца жыхарства. На пасёлак пераехаць — голы ўчастак, нічога ані. А на старом котлішчы садок пасаджаны, студню сваю выкапалі каля порогу, усё было ўжэ добра. Калініна Дзярж. КОТНАЯ. Цяжарная (пра кош ку, сучку). Кошка котная, ня 6U Дукора П ух. Яно відна, калі сучка котная: бакі ў яе вялікія. Бясяды Лаг. К бТУХ м. Падпечак. Пасадзіла курицу ў котух, а яна вылізла. Дубраўка Круп. К О ЎБм. Тое, што i к а ў б ўх (у 2 знач.). Я коўб, можа, начыняць буду, а можа, зварым проста ды з 'ядзім. Ігрушка Круп. Пасобіла ёй коўб начыніць. Вецярэвічы Пух. КОЎДРА ж. Цёплая пасцельная рэч, якой