Слоўнік беларускіх гаворак паўночна-заходняй Беларусі і яе пагранічча (1986). Том 5. С-Я. Ю. Ф. Мацкевіч

ва. Кудзялянцы Шальч. Яму сэрца будзя пячы. Малі Астр. Сэрдачнік ад сэрца. Гальшаны Ашм. Маё сэрца ніякая — добрага сэрца ні маю. Малькуны Ігн., Груздава Паст., Кемялішкі Астр, Рамацізм, ад рамацізма серца забалела. Вылячыў рамацізм бадзягамі, i серца паправілася. Вузла Мядз. Ландаш п'юць ад серца. Дзёрнавічы В.-Дзв. Мая серца нядобрая. Старыя Смільгіні Воран. 2. у знач. дап. сэрцам. Адхваробы сэрца. Ен сэрцам памёр i быў мяккі — рукі баўталіся, як адзівалі. Едлавічы Брасл. 3. У выразах: Мець добрае сэрца — быць чулым, спагадлівым, памяркоўным. Яна сэрца добрае маіць i дзяцей любіць. Ёдлавічы Брасл. Дытыну выжинуты — у мэнэ такого сэрця ныма; Дзмітравічы Кам. Сэрца прачувала — прадчуваць што-н. Мая сэрца прачувала гэту бяду. Старыя Смільгіні Воран. 0 Пераёсці сэрца — знерваваць, давесці да захворвання. Ен пераеў сэрца жонцы. Саланое Віл. Цябе npaci — яшчэ сэрца ад'ясі. Сасноўка Смарг. На сэрцы пераносіць — смуткаваць, cyмаваць, перажываць. Маўчыць, па сыну не плакала, можа на сэрцы перанося. Едупка Шальч. Адпорнае сэрца мець — не перажываць, не зведваць душэўных мук. У той бабы атпорная сэрца: яна дачку пахавала, зяця, ей восемдзесят сем гадру, а яна яшчэ крэпкая баба. Пераброддзе Міёр. 4. перан. Асяродак дрэва, стрыжнёвая частка караняплодаў. У сосны ўнутры сэрца. Солы Смарг. Елка дуплявата: сэрца высахла, а абалонь стаіць. Юралі Шчуч. У сярэдзіне дзерава сэрцо. Старое Сяло Зэльв. Ад кары да сэрца — кругі, як спілуеш дрэва. Руднікі Шальч. Зцржыш сасонку, нарэжаш круглакі, папалам рашчэпіш, серца — вон, бакавіны — на стрыжанькі паб'еш, шчапаеш лучыну. Дзёрнавічы В.-Дзв. У морхвы сэрца i абалоніна. Солы Смарг. У моркві сэрца. Збляны Лід. У морквы сэрца белае такое. Навасёлкі Лід., Завельцы Астр. СЭРЦАВУНА ж. Тое ж, што i с э р ц а 4. Дзе разбіраяць будынак, i дрэва бываіць крэпкая, кажуць: «Во сэрцавіна здаровая!» Завельцы Астр. СЭРЦАКАВА'ТЫ прым. Щчыльны, моцны. Яа будоўлю выбіраюць дзерава сэрцакавата — моцнае дзерава, а як абалонь сіня — гніе прэнтка Кіралі Шчуч. СЭРЦО'ВЫ прым. 1. Які мае адносіны да с э р ц а 1. У яе сэрцовая хвароба. Жодзінікі Смарг. 2. Тое ж, што i сэр цак а в а т ы. Сэрцова дзерава моцнае. Пацаўшчына Дзятл. СЭРЭХВУО'Ш ЧКА м. i ж. зневаж. Хто неакуратна выконвае работу. Чоловіек, што усё робіт хутко i быле як, звут сэрэхвуршчка. Курашэва Чыж. СЗСТРА7 гл. СЯСТРА7 СЮ ДА7 прысл. Сюды. Хадзі сюда! Альхоўка Навагр.; параўн. руск. сюда тж'. СЮ ДАМА7 гл. СЮ ДЭ'МА СЮ ДАМУ 7Х прысл. Тое ж, што i с юд а. Сюдамух ідзі, па маіх слядох! Пацаўшчына Дзятл