Слоўнік беларускіх гаворак паўночна-заходняй Беларусі і яе пагранічча (1986). Том 5. С-Я. Ю. Ф. Мацкевіч

 ◀  / 565  ▶ 
ЦЕ'МРАЗЬ ж. 1. Toe ж, што i ц ё м ж а p. Куды ты пойдзеш! Цемразь — густы зараслік, як зойдзеш, не выйдзеш. Азяраны Раг. 2. Toe ж, што i ц е м н а т а 1. Вядома ж, цемразь у ночы. Новіны Нясв. ЦЕ'МРА-ЦЯМНГШЧА н. павел. Вялікая цемень. Цемра-цямнішча на дварэ. Груздава Паст. ЦЕ'МРАПІ ж. Toe ж, щто i ц ё м ж а p. А чаго яго злая маць занесла ў тую цемраш?! Вецярэвічы Пух. ЦЕ'МЯ, ЦЕ'М 'Я н. анат. 1. Демечка ў груднога дзіцяці. У ўзіцяці цемя не зарасло; яно не гаворыць, бо яшчэ цемя не зарасло* Кіралі Шчуч. Цем'я ў малога зарастая. Рудня Астравітая Чэрв. 2. Верхняя частка галавы, цемянная косць. Тут цемя, a потым патыліца. Гемзы Шальч. Цем'я разбіў. Рыбчына Віл. Цем'я i віскі баляць. Кузьмічы Люб. ЦЁМЯШЬГЦЦА незак. 1. Чухацца. Яшчэ ў тую вайну стаялі ў нас салдаты. Гэты ад'ютант цямешыцца, паглядзела я — а там еошы пляцёнкамі ходзяць. Ахрэмаўцы Брасл. Цямешыцца i цямешыцца— ці то блохі напалі? Старыя Трокі Трак. 2. ІІІавяліцца, варушыцца. Нешта за спіной цямешыцца. Кураполле Паст. Глядзі: нешта там у цыганкі цямешыцца за пазухай, глядзім — пры целе дзіця. Завельцы Астр. 3. Пераварочвацца з боку на бок, рухацца. Ня можыць заснуць — цямешыцца. Ракаўскія Швянч. Ляжыць i цямешыцца на пасцелі, варочаецца, як мядзведзь. Ахрэмаўцы Брасл. ЦЕМЯШЬГЦЬ незак. Чухаць. Даўней мама цямешыць за плечы, як плечы свірбяць. Кураполле Паст. ЦЕНЕНЬК'І, ЦЕ'НЯНЬКІ прым. памяпш. Тоненькі. Мы назыеалі мяста кудра, дзе зелень лесавая цененькая. Дакудава Лід. Гадзіна цененькая. Шалкуны Даўг. У лыцца цененькая косць ёсць. Жодзішкі Смарг. Снапок лёну цененькі вязалі. Буракі зараслі травой, зрабіліся цененькія. Цененькую лучыну naлілі. Гемзы Шальч.~ Лучыну дралі ценянькую. Дакудава Лід. У размоткі ценянькія палачкі ўбівалі, каб дзяржаўся мцток. Быстрыца Астр. У вас цененькі ланцужок. Малі Астр. У камароў ногі ценянькія. Кудзялянцы Шальч. Плаценячкі ткалі ценянькія ў клетачкі i ў пасачкі. Даўней нажутачку ценянькую надзеняш i ідзеш гуляцы Ракаўскія Швянч. ЦЕ'НЕТО н. Сеткавае палатно для рыбалоўнай снасці. Вувязоў ценето, трэбс осаджваць волока. Маркоўскае Лельч. ЦЕНЖ м. Тбе ж, што i ц ё н ж a. Яна ходзя ў ценжу — з брухам замуш пашла. Малі Астр. ЦЕ'НЖ А, ЦЕНЖ А ж. Цяжарнасць. О У цёнжы хадзіць — быць цяжарнай. Еслі жэншчына ў ценжы ходзя i перажэргая вяроўку, то пупавіна на шыі дзіця будзя спутана кілька разы. Руднікі Шальч. Тая будзя мець дзіця, яна ў цёнжы. БаброўнікІ Гарад. Зайсць ў цёнжу — стаць цяжарнай. Нядаўна дзіцё мела i зноў зашла ў цёнжу. Кальнішкі Шальч.; параўн. польск. ciqza тж', w ciqzy 'цяжарная
Нават дробная праўка будзе карыснай. Не стаўце знак націску, каб слова лепш знаходзілася праз пошук.

Дадатковыя словы

адютант, цемрапі
11 👁
 ◀  / 565  ▶