Слоўнік беларускіх гаворак паўночна-заходняй Беларусі і яе пагранічча (1986). Том 5. С-Я. Ю. Ф. Мацкевіч

 ◀  / 565  ▶ 
УГУМАНГЦЬ зак. Угаварыць. Чуць угуманілі яго. Лісна В.-Дзв. УГУСЦГЦЬ зак. Зварыць вельмі густую страву. Угусціла кашу — нада дабавіць кіпятку. Мішневічы Шум. УГЭ' прысл. Ужо. Што, угэ злавіў цябе кашаль?! Пасека Ст.Дар. УДАБРО'НЫ, УДО'БРАНЫ дзеепрым. Тоё ж, што i у г н о eн ы. Зімля там удаброная, добра родзіць. Мярэцкія Глыб. Удобраная гнойная зямля. Рудня Астравітая Чэрв.; параўн. руск. удобренный тж'. УДАБРЭ'НЕ, УДАБРЭ'ННЯ, УДАБРЭ'НІЯ н. Неарганічнае ўгнаенне. Прывязлі ўдабрэне. Пагібаюць пчоХы ад удабрэня. Швэды Вільн. Рассявала ўдабрэння я сама, i забараную. Саланое Віл. Удабрэнія пасеелі. Солы Смарг.; параўн. руск. удобрение тж'. УДАВА' ж. Жанчына, у якой памёр або загінуў муж. Яна— удава. Мярэцкія Глыб. Асталася адна, удаве i жыця плахоя. Кіралі Шчуч. Дачка асталася ўдавой—муж памёр. Солы Смарг. Восім гадоў пажыла удавой. Слабада Мін. У Дайнаве дзве ўдовы былі. Кудзялянцы Шальч. Мы ўдовы жывём..Масішкі Красл. Сколькі ж іх, такіх удоў?! Дзёрнавічы В.-Дзв. V Hi дай бох сіраце радзіцца, a ўдаве чыніцця. Кіралі Шчуч.' УДАВА'ЦЦА I незак. 1. Атрымацца дабраякасным. Свякроў пікла хлеп, у яе хлеп нікада ні ўдаваўся. Масішкі Красл. 2. Paдзіцца здаровым, падешным. Бывая, дзяцёнак удаецца — yce радуюцца. Ракаўскія Швянч. 3. Здавацца, паказвацца. Там страхе ўдаваліса. Старое Сяло Зэльв. УДАВА'ЦЦА II незак. Заляцацца, хадзіць. Тут удаецца да яе чалавек з другога сяла. Граўжышкі Ашм.; параўн. польск. udawac sig 'адпраўляцца (у падарожжа); звяртацца'. УДАВА'ЦЬ незак. Раскрываць што-н. сакрэтнае, даносіць на каго-н. Быў адзін, што ўдаваў парапкоў пану. Яму гаварылі: «Ты удаеш нас!» Дэгшні Шальч. Ты што удаеш яго?! Ністанішкі Смарг. УДАВЕ'Ц м. Мужчына, у якога памерла жонка. Удавец прыехаў у сваты. Ахрэмаўцы Брасл. Удавец засіаўся. Паляцкішкі Воран. За ўдаўца, за старога вышла замуш. Саланое Віл. Доўга яму быць удаўцом: рас-два — i жэніцца. Кіралі Шчуч. Мікіта ўзяў Зоею ўдаўцом. Вецярэвічы Пух. Ен ужо стары ўдаўцом астаўся, але жаніўся, то казалі, што грэўся каля сценкі i да маладой жонкі ляцеў. Ад печы не нагрэесся, калі свайго цяпла няма! Ёдупка Шальч. Усе бабы хворыя, yce стогнуць — a ў сяле тры ўдаўцэ i трыцаць тры ўдавы. Збляны Лід. Прыпатковая мяса — удавец. Граўжышкі Ашм. УДАВГЦЦА зак. Падавіцца чым-н. Можа ўдавіцца свіня косцяй. Гемзы Шальч. Я ўдавіўся калюшкай. Быстрыца Астр. О Пёршым куском удавщца — адзін раз выходзіць замуж. Дай божа першым куском удавщца — не хадзіць другі рас замуш. 12. Зак
Нават дробная праўка будзе карыснай. Не стаўце знак націску, каб слова лепш знаходзілася праз пошук.

Дадатковыя словы

удаброны, удабрэне, удабрэння, удавацца, удаваць, удобраны
2 👁
 ◀  / 565  ▶