Слоўнік беларускіх гаворак паўночна-заходняй Беларусі і яе пагранічча (1980). Том 2. Д-Л. Ю. Ф. Мацкевіч

 ◀  / 729  ▶ 
КЛЮЧ I м. 1. Ключ, якім замыкаюць i адмыкаюць замок. Я ключи згубіла. Альхоўцы Лях. 2. Прылада для адсоўвання i засоўвання засаўкі ў дзвярах. Ключ дзеравяны e І язычак, што ўкладаецца ў дзюрку i адцягуе засаўку. Дзяніскавічы Ганц. 0 Насіць ключи на пупе — быць скупым. Яна i цяпер носіць ключи на,пупе, у яе ўсё пад замком: сала, смятана, масла. Саланое Віл. 3. Тое ж, што i к л ю к а 3. У студні да сцябла прымацоўваюць ключ, а на яго вешаюць вядро. Кнышэвічы Бабіц. Ключом чэрпем воду. Дзяніскавічы Ганц. Да ключа вядро прычэпліваюць. Саланое Віл. КЛЮЧ II м. Крыніца. Ключ — дзе вада ідзець с-пад зямлі. Валынцы В.-Дзв. КЛЮ'ЧАМ приел. Сукупна, разам. Масляке, падрашэтнікі, радоўкі ключам растуцъ. Вецярэвічы Пух. КЛЮ'ЧАЧКА ж. памяти. Драўляны крук для віцця вяровак. Пугі вілі ключачкамі. Ключачкі паробяць i вяроўкі віюць. Каўняны Гродз. КЛЮ'ЧКА ж. 1. Кій, палка з загнутым канцом, на што апіраюцца пры хадзьбе. Пашоў з ключкай чалавек. Азяраны Раг. 2. Прылада, якой размешвалі страву. Ключка — загнёная доўгая палка, мяшалі ключкай кісель, зацірку, не дастаючы з печи. Ключка била выдзіраная i капаная с караня. Мярэцкія Глыб., Кураполле Паст. Ключка била такая, аршкі мяшалі ў печи. У нас ключка цёнгле била, мяшалі ключкай. Парэчча Гродз. 3. Пожаг. Ключка — палка, якой мяшалі вуголлі. Мярэцкія Глыб. 4. Бусак. Ключка — цягаць бярвення з ракі. Якубова Рас. 5. Тое ж, што i к л ю ч 3. На ключку вядро чапляюць. Вялікія Баяры Шчуч. Ключка да асвера прычэплена. Старыя Смільгіні Воран. Ключка привязана да коварада. Кіралі Шчуч. 6. Прылада для выцягвання сена. Ключк а — такі кручок сена цягаць. Рудня Астравітая Чэрв. Ключкай скубалі сено. Лука Нараўк. 7. Тое ж, што i к л ю ч а ч к а. Ключкай вілі вяроўкі. Стральцы Гродз. 8. Кручок для вязания, шыдэлак. Ключкаю рукавіцы вязалі i панчохі, толькі потым паявіліся прутке. Вострава Мает. Была драцяная ключка i вязалі з валу цюпы. Мсцібава Ваўк. 9. спарт. Клюшка. Ключка — што дзеці гуляюць у шайбу, калодачкі гоняць ключкай. Дзяніскавічы Ганц. КЛЮЧЬГ, КЛЮЧЭ' мн. Кроквы ў гаспадарчым будынку, да якіх прымацоўваюцца латы. У доўгае палена заганяюць драўляны штыр i чапляюць ключи. Мярэцкія Глыб. Ключи чапляюцца за пажыліну. Кураполле Паст. Ключэ стаўляюць, потым латы налачваюць i саломай крыюць. Кіралі Шчуч. Ключи ў гумне за асволак чаплялі. Альхоўцы Лях. Ключи ў будынку. Вязынка Маладз. КЛЮШНЯ7 ж. анат. Тазасцегнавы сустаў. Баліць мне клюшня ў перагібе. Рудня Астравітая Чэрв. Карова звіхнула клю
Нават дробная праўка будзе карыснай. Не стаўце знак націску, каб слова лепш знаходзілася праз пошук.
3 👁
 ◀  / 729  ▶