Слоўнік беларускіх гаворак паўночна-заходняй Беларусі і яе пагранічча (1980). Том 2. Д-Л. Ю. Ф. Мацкевіч

ЗДЗЕ'КАВАЦЦА, ЗДЗЕ'КУВАЦЦА незак. Мучыць каго-н. Здзекавалася з яе. Лісна В.-Дзв., Кіралі Шчуч. Нап'ецца, прыдзя, бушуя, да ён здзекуецца з яё. Вецярэвічы Пух. 3 цябе будуць здзекувацца паны. Альхоўка Навагр. ЗДЗЕ'КСТВА н. Здзек. Такоя здзекства! Граўжышкі Ашм. ЗДЗЕРАВЯНЕ'ЦЬ, ЗДЗЯРАВЯНЕ'ЦЬ зак. 1. перан. Астыць. Каша гатова, мыйся скора, бо яна здзеравянея! Граўжышкі Ашм. 2. Прамерзнуць. Зямля здзяравянела ат холаду, якая ш была работа. Кіралі Шчуч. ЗДЗЕРЖА'ЦЦА зак. Уцалець. Бура прайшла, здзержаліся кусты. Гемзы Шальч. ЗДЗЕ'РЖАЦЬ зак. Стрымаць слова. Ен ні здзержаў слова. Жодзішкі Смарг. ЗДЗЕФЖЫЦЦА зак. Спыніцца. ён крычыць: «Тару!» Конь здзержыўся. Дзесятнікі Валож. ЗДЗЕ'РЦІ, ЗДЗЕРЦЬ, ЗДЗЕРЦЬ, ЗДЗЁРЦІ зак. 1. Злупіць. Здзерыш скуру з яга. Груздава Паст., Саланое Віл. Котка з пацука скуру здзярэ. Гемзы Шальч. Здзёрць скуру нада. Ахрэмаўцы Брасл. 2. Зняць сілай што-н. надзетае. Мы шапярнулі хлапцом, кап ні чапали a самі здзёрлі штаны i насыпалі кастры. Саланое Віл..ЗДЗЕЦЬ зак. Зняць. Здзень пальто, ба хораша [цёпла]. Саланое Віл. ЗДЗЕЦЯНЕ'ЦЬ зак. Здзяцінець. Здзецянеў стары чалавек. Парэчча Гродз. ЗДЗЁРГІВАЦЬ незак. Зразаць. Лён абдзіраць былі нажы з дзеравяннай ручкай: прывязвалі на казялкі i здзёргівалі. Мельнікі Лудз. ЗДЗЁРЦЬ, ЗДЗЕРЦІ гл. ЗДЗЕ'РЦІ ЗДЗЕУГАЦЬ зак. экспр. З'есці. Купіла два кіля памідор i здзёўрала ўсё. Жылі Іўеў.; параўн. літ. dzeganos абедкі'. ЗДЗІВГЦЬ зак. У забабонных людзей — пашкодзіць каму-н. дурным вокам. Здзівілі цялуху, вымя распухла. Саланое Віл. ЗДЗІРА'ЦЬ незак. Счышчаць. Ножам луску [у рыбы] здзіраюць. Солы Смарг. ЗДЗІРВАНЕ'ЦЬ зак. Пакрыцца дзірваном. Зусім у нас здзірванела зямля. Лісна В.-Дзв.; параўн. літ. dirvonas аблога'. ЗДЗІЧЭ'ЦЬ зак. Адзічэць. Здзічэлі кролікі. Грыкені Вільн. ЗДЗЯВА'ЦЦА незак. Toe ж, што i з д з ё к а в а ц ц а. Heмяц добра здзяваўся: згоніць у будыніну, спаліць сям'ю. Саланое Віл. Во, як здзяваліся паны над бедным народам! Анкуды Ашм. Паняў я гэтыя дэфензывы, як здзяюцца с простага народа. Асташына Навагр.; параўн. руск. издеваться тж'. ЗДЗЯРАВЯНЕ'ЦЬ гл. ЗДЗЕРАВЯНЕ'ЦЬ