Слоўнік беларускіх гаворак паўночна-заходняй Беларусі і яе пагранічча (1980). Том 2. Д-Л. Ю. Ф. Мацкевіч

ЗАЧАРЁНЫИдзеепрым. Запоўнены (лічынкамі пчол). Усе рамкі зачарёныя. Прэдэ Даўг. ЗАЧАРЭ'ПАЦЬ гл. ЗАЧЭ'РПАЦЬ ЗАЧАРЭ'ПНУЦЬ зак. Зачарпнуць. Зачарэпні мне вадыі Вязынка Маладз. ЗАЧАСА'НЫ дзеепрым. Зачэсаны. Валасы ні зачасаныя. Мярэцкія Глыб., Рыбчына Віл. ЗАЧА'СКА ж. Кнопка. Зачаскі прышываюць у блюскі. Новікі Гродз.; параўн. польск. zatrzask тж'. ЗАЧА'ЦЦА зак. 1. Пачацца (пра падзеі). Вайна зачалася, i хлопяц радзіўся. Быстрыца Астр. 2. Пачаць што-н. рабіць. У калхос зачаўся хадзіць. Быстрыца Астр. 3. Заснавацда. Як зачаўся калхос, мы жылі ў другой хаце. Быстрыца Астр. ЗАЧА'ЦЬ зак. Toe ж, што i з ач а ц ц а 2. Як зачнуць біцца! Ракаўскія Швянч. Зачалі ў Літву ездзіць. Малькуны Ігн. Цяпер зачалі класці стагі: Зачаў курыць. Руку так узяла, зачало калоць, цярпець ня мох. Старыя Трокі Трак. Зачне калоць [руку] ад локця. Лоск Валож. Зачалі рабіць хату. Паляцкішкі Воран. Нага была чырвона, мы ўзналі, e то рожа, зачалі ее выпаліваць. Сакаляны Сакол. Пазней зачала свіні, гусі карміць. Навадворцы Васільк.; параўн. польск. zaczgć тж'. ЗАЧО'НТАК м. Пачатак. Зачонтак зімы. Новікі Гродз.; параўн. польск. zaczqtek тж'. ЗАЧО'РСТВЯЦЬ, ЗАЧЭ'РСТВЕЦЬ зак. Зачарсцвець. Хлеп зачорствяя. Белы Бераг Іўеў. Зачэрсцвеў хлеп. Альба Нясв. ЗАЧУ'ЦЬ зак. Пачуць. Як зачуіць конь ваўка — храпіць. Валынцы В.-Дзв. Як зачуў гэта малойчык: «IIi плач, Нінка, ні бядуй, я горкую лялею пакашу, а сырую пшанічкупат сушу i ў млыні змалю». Валодзькі Маладз. ЗАЧЫКІЛЬДА'ЦЬ зак. Закульгаць. Зачыкільдаў, нага баліць, ня можа ісці. Альхоўцы Лях.; параўн. літ. čikilda 'няветлівая жанчына'. ЗАЧЬГМ прысл. Чаму.V Зачым я цябе калекай не выгадавала? — галашэнне. Граўжышкі Ашм. ЗАЧЫНА'ЦЬ незак. Пачынаць. Квеліцца дзіця — зачыная плакаць. Посля Яна зачынаюць касіць. Старыя Трокі Трак. Як растроюся, зачынаю дзерціся. Крэва Смарг. Кагда зруп зачынаюць, скока грошай у вугол кладуць, каб багата жылося. Вялікія Нястанавічы Лаг. Зачыная мяне кніціць, каб што выпіць. Старыя Смільгіні Воран. ЗАЧЫ'НЕНЫ дзеепрым. Запёрты. Свіні не зачынены. Паляцкішкі Воран. ЗАЧЫНГЦЬ, ЗАЧЫНУ'ЦЬ зак. Зачыніць. Зачыні дзверыі Альхоўка Навагр. Я зачыню дзверы. Рудня Астравітая Чэрв