Народныя скарбы. Дыялекталагічны зборнік (2008). Л. П. Кунцэвіч

 ◀  / 381  ▶ 
МАТЫКА ж. Ручная прылада для апрацоўкі зямлі. Матыку, трэба прас'щъ, каб навайстыў Коля, ато нтожно ў землю ўбіць, рукi паўрывала матычыўшы, а сама ж ні навайстру. МАТЫЧЫЦЬ незак. Рыхліць зямлю матыкай. Матычыцъ думаеш легко у як папаматычыш з ранку да вечара колхозные буракі ці кукурузу, то ні чуеш рук к вечару, ето цяпер усе магиыны робяць. МЛІН м. Млын. Млін то быў у суседнім сяле, але там усягда велъмо завозно было, можно было дзень прастояцъ i ні змалоць. МОРКА ж. Морква. Морка кожны гот з лета / велъмо расъце, а тады муха нападзе, папсуе, i ўвосень уся згніе, выкідай вон. МЯЖА ж. Вузкая палоска неўзаранай зямлі паміж участкамі. На мяжу кідай зелле, тады навыносім, як падсохне трохі, бо велъмо ж цяжкае. МЯКША ж. Адходы, якія застаюцца пасля абмалоту. Жыто ў колхозе палучылі за работу, то нічышчанае, палавіну мякіны, але свінням змелецца. НАЛІВАЦЦА незак. Рабіцца поўным (пра зерне). Зерне i ў жыце, i ў ячмені налілосо, скорэ дасьпее, калі якая непагадзь ні прыдзе. НАПЕРАВОРВАЦЬ зак. Наараць пасля капання (пра бульбу). Напераворвалі кардоплёў сем мяхоў, emo такіе капаннікі былі, абы зьверху трохі сабраць. ПАЛЁГЛЩА ж. Збажына, палеглая пасля моцнага дажджу. Дзе жыто стаячае, то комбайны добрэ жжалі, а дзе палегліца, то прышлосо сярпамі жацъ, комбайны не ўзялі. ПАЛОЦЬ незак. Ачышчаць ад пустазелля. Грады трэба ўжэ палоць, хоць шчэ зелле i малое, але тады як запусціш, то ні выкараніш emy касъцеругу i пырнік. ПАМІДОРА ж. Памідор. Паглядзі на граду, адна памідора жоўта, другая - красна, есъ маленькіе, як вінаград, а есъ, што i ў банку ні ўлезе, разных сартоў насадзіла, а лето цёнлае, то i растуцъ добрэ. ПЕРААРАЦЬ зак. Узараць занава пасля збору ураджаю. Ячмень мы ўжэ жжалі i нрыбралі с поля, цяпер трэба думацъ, як ячменішчэ пераарацъ. ПЕРАВЯСЛО н. Саламяны жгут для звязвання снапоў. Мама як ішла жацъ, то i нас брала, мы перавясла скручвалі i ёй падавалі снапы звязваць. ПЛУГ м. Сельскагаспадарчая прылада для арання зямлі. Плуг наш велъмо добры, то ўсе сяло прыходз'щъ прасіць, ну як ты ні дасі, але як зломяцъ, то думаеш, што настрояцъ, строіць самім прыдзеща. ПОЖНЯ ж. Зжатае хлебнае поле. Ужэ нексшькі дзён кароў на пожні пасуцъ, велъмо траўная, то коровы малака прыбавілі. ПРАРЫВАЦЬ незак. Зрабіць радзейшым, вырваўшы частку раслін. Буракі густо ні садзі, бо тады прарывацъ велъмо марудно, i шкода рвацъ, i німа як пакідаць, бо ні парастуцъ. ПРОСО н. Проса. Проса цяпер ні ў калгасе, ні на сваіх палетках ніхто ў нас ні сее, а колісь жэ сеялі, самі абмалочвалі яго, у ступе таўклі. ПЯРЭБІР м. Ахапак сена, перабраны граблямі. Мушчыны сено сахарамі насілі, а я пярэбірамі, колькі магла панесці, але ўсе ж нейка помач
Нават дробная праўка будзе карыснай. Не стаўце знак націску, каб слова лепш знаходзілася праз пошук.

Дадатковыя словы

прасщъ, прыходзщъ
15 👁
 ◀  / 381  ▶