ч ЧЫСЛЕНКІ мн. Тры ніткі асновы пры ўкіданні ў бёрда. Чысленкі ў бёрдах. Багданава. ЧЫСЛО н. Дата, парадкавы нумар дня ў месяцы. Мікдла тджа буваіць зімди, ня помню якога числа. Самсоны. О У АДНО (ВАДНО) ЧЫСЛО хадзіць (выходзіць). Пра пастаянную дату свята. Вялікьдня i Трдица хддзяць ні ў адно чыслд. Дольдзева. Вот Паска так ніў аднд чыслд выхддзіць. Паска бываіць ніў вадно чыслд. Запруддзе. 0 БІС ЧЫСЛА. Вельмі многа, без меры. Пілі гарэлку біс числа. Нямойта. ЧЫСЛОМ прысл. 0 хадзіць АДНЬІМ ЧЫСЛОМ. Пра пастаянную дату свята. Трдица ня хддзіць чыслдм. Іна, піраплауніца, хддзіць ні числом, а так хддзіць. Дольдзева. Маслянка ні одним числом хддзіць. Міцюкова. Блъгавёшчанне сядзъмдга апрэля, янд числом хддзіць. Гарадзец. ЧЫСТА прысл. 1. Чыста, нябрудна. Iядуць харашд, i чиста хддзюць, імьлька німа. Заазер'е. Ёсъ чдрныя свінні [грыбы чорныя грузды]. lx ньзьбіраў, вымуў чиста i зъсалщъ мджна. Латыгаль. ЧЫСЦШЬКА ласк. Там ёўня у таку. А ток глтъи вибіт, чьісцінька. Серкуці. 2. Прыбрана. Заўтра Прачыста, кап билд ў пдлі чиста. Як? Дзівіліся яни, чиста! Кляпчэва. 3. Акуратна, без касмыкоу Скасіў чиста, што яйцо кьчаіцца на пожынькі. Вой-та хьзяін, што пожынька чистъя. Леснікова. О УСЁ (УСЕ, УСЯ) ЧЫСТА (ЧЫСЦЕНЬКА). Поўнасцю, цалкам, без выключэння. Усё чиста дзёлаіць, кардву дзяржыць. Леснікова. Дъчка шкатурам [ты н коўш ч ыка м] работа i ц ъ, пьмагаіць мне ўсё чиста. Сукрэмна. Ужо к старасці патходзіць усё чиста. Вялікі Азярэцк. Смылянка у xaije, усё чиста ламачча выбрасіла i доскі ўорала. Багданава. Усё чиста заляглі: кор пакаціча. Нямойта. А цёлаўся чиста мокрая. Галашчакіна. Усё чисценька зубы павыпадвалі. Нямойта. ЧЫСТАТА ж. Чысціня. Запруддзе. ЧЫСТАПЛОТНЫ прим. Ахайны. Чистоплотны: ён спячэць хлеп культурна. Жохава. ЧЫСТАЦЁЛ м. Чыстацел, падтыннік (расліна). Чыстацёл цвіціць жоўценькім9 ёслі залатуха - завараюць, купаюць рабёнка. Партызаны. Чыстацёл урэдны, кубурдчкамі расцёць i цвіціць. Парэчча. Чыстагуёл - дзяцёй купёщъ. Апечкі. Чыстацёл трэба сърваць, ръзлъмацъ, i гэтым ждуцінькт дзічку пьмазьць. Фасаўшчына. Чыстацёл прымяняіць, як бдлькі, зъвараваюцъ, мъгюцъ. Вялікі Азярэцк. Чыстацёл мджна ад усягд. Магися этим сокам, када дзічкі. Заазер'е, Багданава, Ракаў Засценак. ЧЫСТЫ прим. 1. Празрысты, без смецця. Щ чистая вада? Сянно. 2. Гладкі, непрышчаваты. 3 малёнькага быў чисты, кавалёрам — узяўся болячками Партызаны. 3. Сапраўдны, з тыповымі рысамі нацыянальнай прыналежнасці. Вы чисты белорус. Ульянавічы. ЧЫСЦЕНБКІ ласк. Добра ачышчаны, правеяны (пра зерне). У засек ягд чысценькае, тады на мёлънщу. Вялікі Азярэцк. о ЧЫСТЫ ВУГАЛ. Гладкі, без выступаў вугал. Нямёцкі вугал ці чисты вугал — глаткі дзёлаіцца. Міцюкова. о ЧЬІСТАЯ ХАТА. Пакой у сялянскай хаце, дзе спяць, адпачываюць. Тут чистая хата, там трысцён. Партызаны. о ЧЫСТЫ ЧАЦВЁР (ЧАЦВЁРГ, ЧЭЦВІРГ). Чацвер перад Вялікаднем. У Чисты чацвёр памиім пали. Багданава. У Чисты чацвёрг бёгаюць дзёўкі ліыцца да васхдда сднца. У Чисты чацвёр надо мыцца ў бані да васхдда сднца. Запруддзе. Сднца гуляіць у Чисты чэцьвірг. Дуброўкі, Гарадок. О ПАД ЧЫСТОЕ браць. Цалкам, поўнасцю, не пакідаючы нічога. Усё пат чыстде бяруцъ, нічавд нёту. Цясішча
Дадатковыя словы
вйбіт, вўгал, глтъй, ждўцінькт, заазере, залатўха, зімдй, зўбы, памйім, такў, трдйца, чйстъя, чйсценька, чыстаг^ёл, якбга, ўбрала
3 👁