п ПЯТРОК м. Toe ж. Вёнікі дзяржы да Пітра, зязюля кукуіць да Пітра. Міцюкова. ПосліДуха [Тройцы] Пятрок празнувалі. Самсоны. A Пятрок amapedy лісток - i з дзёрава валіцца лісток. Фасаўшчына. Пятрок атшчыпнёць лістдк, a Ілля - dea, i пайшло на холад. Пятрдк атьрваў лістдк —ужо лёта канёц. Багданава. □ Пятрок атшчыпнуў лістдк, a Лля укінуў два, Прачыста апчысціць чыста. Алексінічы, Вялікі Азярэцк. □ Пятрок атшчыкнуў лісток, а Лля укінуў лядня. Вялікі Азярэцк. □ Прышду Пятрок, атарваў (атшчыкнуў) лісток. Запруддзе, Гарадзец, Нямойта. □ Пятрок атгичыкнёцъ (атшчыкнуў) лісток, (a) Ілля два. Каралевічы, Чуцькі. ПЯТРОЎКА ж. Час, які прыпадае на Пятро, які ў мінулым быў галодным. Там пятрдука лётам буваіць. Самсоны. Цяпёра пятрдука-гьладоўка, am Купала да Пітра. Малы Азярэцк, Буй, Запруддзе, Партизаны, Ульянавічы. □ Пятрдука - гаьладдука. Малы Азярэцк, Запруддзе. ПЯТРОЎКІ ми. Тое ж. Патом пятрдукі -усё помню бывалашняе. Закур'е. ПЯТУХ, ШТУХ м. 1. Певень. Быў пятух пат пёччу, а ён акрас вдурэмя разбудзіць. Гарадок. Пад вуглдм вады нагіёцца на Грамтцы пятух (з назіранняў). Партызаны. Еслі у дош пяюцъ пятухг, значыцъ пагода, а ёслі ў пагоду харошу пяюць, значыцъ будзе дош (з назіранняў). Розмыслава, Закур'е. Пёрвы пятух запяёць. Неўгадава, Запруддзе. Як запіялі nimyxi, так чарцёй ні станіць (павер'е). Багданава. 2. Знак ад удару на тонкім лёдзе. Як стукніш кукъи [па лёдзе], тады пулучаціцца пятух разнымi цвітамі. Багданава. ГРЯУКА о tc. П'яўка. У выгарцы якой п'яўкі, апалонікі. П 'яўкі у какошніку вадзшся. Багданава. Пяўка ў вадзё. Ці не кусала трдху? Рулёўшчына. Як ногі баляць, нада пяўкі паставіць, - каб былі галодныя. Упіваюцца ў цёла, аж ямка здзёлаецца, не вырвацъ. Вялікі Азярэцк. Пяўкі паставілі - ёй палёпшыла. Закур'е. ПЯХЦЕЛЬ, ПЯХЦЕР м. 1. Вераўчаны мех для сена. Піхцялі такія дзёлалі. Пяхцёлъ з вяровак, туды пудду два сёна ўлёзіць. Гарадзец. Пяхцёлъ сёна напхаў. Заазер'е. Пяхцёлъ - сёна насщъ, з вяровак тдлькі, дарожны, напіхаіш сёна. Савінічы. Пяхцёр - бралі сёна ў яго. Насілі сёна ў пяхцёры. Фасаўшчына. 2. Грэблівая назва старога няўклюднага чалавека. Дзёда старого звалі пяхцёлъ. Ох ты, пяхцёлъ стары, неўвардтлівы. Савінічы. ПЯЦЁЛЬКА ж. Невялікая, прарэзаная ў адзенні дзірка для зашпільвання. Пяцёлъка зашпгліваць, пятліца. Гарадзец. ПЯЦЕРА, ПЯЦІРА ліч. Пяцёра. Пяцера згудувала, а трое дзяцёй памёрла. Багданава. Было дзяцёй пяціра. Заазер'е, Партызаны. ПЯЦІНКА ж. Прысвятак у народна-царкоўным календары, які бывае пасля Тройцы. На Пяцінку [летам пасля Тройцы] адзёжу на рацэ пускаюцъ, кому што не вядзёцца (звычай). Закур'е. ПЯЦІПАЛЬЦОЎКА ж. Сетка з вочкамі на пяць пальцаў велічыні. Багданава. ПЯЩСЦЁНКА ж. Хата, падзеленая на часткі ўнутранай сцяной; пяцісценка. Пяцісцёнка - броўны сквазныя, аў срадзіны перарубы. Гарадзец. пяць ліч. 1. Пяць. Ваўкду булд штук пяцъ. Яны вылі i грызлі лясгну. Багданава, Сянно. 2. Пяцёра. Усём пяцём на вайнё былі. Запруддзе. ПЯЧКУР м. Пячнік. Пячкур пёчкі дзёлыў. Леснікова, Нямойта. Пячкур прыдзщъ, параўняіць, кап рбуна булд [пясок на запечках]. Міцюкова. Пячкур быў, кдмін дзёлаў тджаў пёчы. Сукрэмна, Фасаўшчына
Дадатковыя словы
атшчыкнўў, атшчыпнўў, бўдзе, ваўкдў, вдўрэмя, гаьладдўка, заазере, закуре, кукъй, кукўіць, павере, перарўбы, послідўха, прышдў, пуддў, пятрдўка, пятрдўка-гьладоўка, пятрдўкі, пятўх, пячкўр, разбўдзіць, рбўна, стўкніш
5 👁