Мова Сенненшчыны: дыялектны слоўнік (2015). Том 1

 ◀  / 426  ▶ 
ЗЁРНЕШКА ж. Кропля лякарства (?). Штук з дзёсяць зёрнешак дьстала каплі ад даўлёння. Дольдзева. З'ЁДЖАНЫ дзеепрым. З'едзены. Віцінар скьзаў, віха зьёджьна, карова з'ёла ёту травіну. Чуцькі. З'ЁДНІК м. Насякомае або чарвяк, якія шкодзяць расліне. Новая сісцёма зёднікаў бульбы - чаьрвякі сівыя, аб'ядаюць усё карні Партизаны. З'ЕЗДЗІЦЬ зак. З'ездзіць, пабыць дзе-н. У лес з ёздзіш за дрдумі i ляжьіш: так баліцьусё. Нямойта. З'ЕСЦІ зак. 1. З'есці, ужыць у ежу. Мама з'ёла парадачна ягад с ялёнцу, троху сёрцам качалася. Партизаны, Багданава, Ульянавічы. Блін зьеў i до. Гарадок. Сынка ў вайну ваўкі з'ёлі. Вялікі Азярэцк. 2. Пакусаць. Мянё толы з'ядуць глатка. Кішуроўшчына. 3. перан. Пазбавіць жыцця, здароўя. Вот мянё сын i з'еў. Запруддзе. Вайна му жука з'ёла. Дольдзева. Бадай цябё ваўкг з'ёлі! (праклён). Партызаны. З'ЁСЩСЯ зак. Сцерціся ад жавання. У дзёда [117 год] кап табё адзін зуп вываліўся, толькі з'ёліся, сталірдуна з дзяснымі. Алексінічы, Міцюкова. ЗЕЎ м. Прастора паміж верхняй i ніжняй часткамі асновы пры тканні; зеў. У зеў чаўначкдм кідаеш. Багданава, Закур'е. З'ЁХАЦЬ зак. 1. Паехаць. Ці ён куды з'ёхаў? Hi знаю. Самсоны. 2. перан. Асунуцца, пахудзець. Я цяпёр пахудзёла крэпка, з'ёхала. Партызаны, Закур'е. О З'ЁХАЦЬ 3 ГЛУЗДУ. Страціць розум, развагу. 3 глузду з'ёхаў - якая яна жанішка! Партызаны. ЗЁЛКІ мн. Лекавыя травы. Лячэбная трава - зёлкі. Дольдзева. ЗЖАЎЦІЦЬ зак. Пафарбаваць у жоўты колер. Зжаўціць што? Хрантон? Запруддзе. ЗЖАЦЬ, ЖЖАЦЬ, СЖАЦЬ зак. 1. Зжаць. Жыта жжалі, на полі стьяла ў снапах. Гарадок, Гарадзец. Як прыйшлд то врэмя, uimo жаць нада, i сжала. Багданава. 2. Сціснуць (пра хваравітае адчуванне ў грудзях). Якзжалі грудзі. Дольдзева. ЗЖЫВАЦЬ незак. О ЗЖЫВАЦЬ ДВА ВЯКІ. Доўга жыць. Заазер'е. ЗЖЫЦЦА зак. Зрасціся. Пальцы зжыліся, нада было іх разразацъ. Запруддзе, Малы Азярэцк. ЗЖЫЦЬ, ІЗЖЬІЦЬ, ЖЖЫЦЬ, ІЖЖЬІЦЬ зак. 1. Знішчыць, загубіць. Яна за ёта яго зжыла. Кляпчэва, Сянно. 2. Пазбавіцца, ліквідаваць. Іх ужо іжжьілі [даўбешкі]. Дольдзева. 3. Пражыць. Век свой у горы, як я жжыла свой век. Буй. Ужо век іжжылі тут. Серкуці. 4. Перажыць, пражыць даўжэй за некага. I тры мужукі зжыла баба, i крэпкая была. Запруддзе, Баравікі. ЗЗАДУ, ІЗЗАДУ прысл. Ззаду. А воўк ззаду дзіцянё схапіў. Партызаны. Скрыню вязуць маладди іззаду. Дуброўкі. ЗЗАЛЁТАСЬ прысл. Тры гады таму. Сёліта - лётъсъ - залётъсъ - ззалётъсь. Чуцькі. ЗІВАЛА н. Ручка ў нахільнай аднашчыліннай церніцы. У нас такёя мялкі ёсь, а во зівала. Фасаўшчына. З'ІДАЦЬ незак. Кусаць, заядаць.Люццы, толы з'ідаюцьмянё. Кішуроўшчына. 31-31 выкл. Перадача гукаў гудзення насякомых (сляпнёў). Сляпні - зі-зі, яны, сляпні, пад вдсенъ. Багданава. 3IK м. Перыяд, калі каровы бегаюць, ратуючыся ад укусаў аваднёў; гіз. Як вадні, зіку каровы, хвасты падьімуць іліцяць дамой. Фасаўшчына, Гарадзец, Жохава
Нават дробная праўка будзе карыснай. Не стаўце знак націску, каб слова лепш знаходзілася праз пошук.

Дадатковыя словы

абядаюць, бўльбы, вязўць, глўзду, грўдзі, дрдўмі, з'ядўць, заазере, закуре, зедзены, зездзіць, зесці, зядуць, зёджаны, зёлі, зёліся, зёсщся, зёхала, зёхаць, зёхаў, зідаць, зідаюцьмянё, маладдй, сталірдўна
5 👁
 ◀  / 426  ▶