Йдилія—Избавлять 2 1 8 ИДИЛ1Я ж. невялічкае апавяданьне, паэмат, з ідэальным выабражанем сельскага быту; ідыльля. И Д Ю М А ж. грэцк. мясцовая адмена мовы; татарка. идют грэцк. недарэка ад нараджэньня, слабавумны, дурнаваты, дурань; ідзіота. И Д ОЛ.к.-фігура якая выабражас паганскага бога; балвян, стод, балвахвяльнік, зн. паганін. ИДТИ агульн. слав, ісьц/, ідзяцца, ідомы. л ИЖ ДИ ВЕН1Е ср. кошт, выдятак, накляд. И ЗА Д Н Ы Й ср. сызпуклы. И ЗБ А м. сялянская хата; жытны драўляны дом; істоба, істобка. Слова паходііць ад „тапіць", ацяпляць; так сама як ад „комін" паходзіць Слова „комната", а ў нас коўната, лац. cominata. Вышэйпрыведзвныя словы кніжныя, народная мова знае для абазначаньня жытнага будынку словы— хата i дом; а для абазначаньня чыстай палавіны— сьвятл/ца. Даун ей, знанае было слова грыдня у знач. рас. „изба" нашага цяперашняга „асець". Гэтак, чытаем у Гвагніна (XVI ст.): „Русь Белая з ноля зносіць уселякае збожжа ў чорныя (курныя) ізбы, якія яны грыднямі пазываюць, i там сушаць". Г р ы д н я, скарочанае г р а д а р н я, або як назызаюць мясцамі асець— г р я д н i ц а; паводае Вітабскай вомовы „грыдніца" бо ў вітабскім дыялекце а параходзіць ў ы. Магчыма шго гэтым найменьням даўней абазначалі асобны род курных хат. У кождым разе цяпер грыняй называют» аСшырную сьвятліцу („избу") надаючы адценак няўтульиасьці. Гэткая грыняу ані яе запоўніць, ані яе ацепліць! Гриня, як адрыня, хоць па ей сабак ганяй. Калі ў Друі прыехаў цырк i пабудаваў з дасок цырковы будынак на бульвары, то еяляне што былі па кірмашы, назвалі будынак „грыня": Наехалі кулдышы (камэдыянты) i пабудавалі грыню ў якой бдуць свае штукі паказываць, И ЗБА ВЛ Я ТЬ каго. ад наго; збаўляць, вы баўляць; збаўляньне, выбаўлуньне, збяўчы, вы
Дадатковыя словы
выбаўл^ньне, йдйлія—избавлять, няўтульйасьці, сызп^клы, сьвятліца, ісьці
6 👁