Народная сінаніміка (1969). Г. Ф. Юрчанка

Паняць зразумець, усвядоміць сэнс — сабразщь, разабрацца з. добра; раскусщь з. таямнічы сэнс, іншаск.; раздзяўбаць, раздзяўбацца з. у выніку падрабязнага разбору, іншаск., гумар.; асазнаць з. з усёй адказнасцю; раскумёкаць, скумёкаць з. правільна, гумар.; змікіціць з. хутка i нечакана, жарт.; сцяміць з. хутка; даўміцца, дадумацца з. у вьініку роздумаў; схваціць з. адразу, іншаск.; улавіць з. інтуітыўна, іншаск.; пасцігнуць з. інтуітыўна, рэдкаўж.; дайціць да толку з. праз пэўны час, з цяжкасцю. Што ты прычытаў, я пыняў усё чысьцінька. ён зразу сыбразіў, што тут нешта ні так. Ніяк ні магу рызыбрацца, куды мы пріехылі. Ого, цябе рускусіць нада дужа быльшая прімудрысьць. Што ён тама вёрз, ці рузьдзюўбаў? Пыдажджы i мы рузьдзюўбаімся, толька агледзімся. Цяперя я сам асызнаў, як тут нада було атвічаць. Во тыкі рускумекыў, што ды чаго. Ці скумекыў, што нада гываріць. Пынятлівый хлопіц, зразу зьмікіціў: тут нешта ня тоя. Сьцяміў, што ні тая дарога, нада нызад варочыцца. Калі ні даўмісься, у мяне спросіш, рысталкую ужо табе. Дадумыйся сам, зразу ўсё ясна станіць. Што яму ні прычытай, мігым ны хаду схваціць. Я ўлавіў, што ты хацеў скызаць. Ніхай сабе, скора i сам пасьцігніць, як нада жыць. Во калі я толька дайшоў да толку, што яму нада було ат нас. 247. Паразумнёць паразумнець, стацъ болыи разважлівым i сур'ёзным — павумнёць п., малаўж.; абразуміцца п. у адносінах да нечага, асобнага; адумацца, апомніцца п. пасля разважанняў; асцепянщца п. да ступені абдуманасці сваіх учынкаў; ачалавёчыцца n. пасталеўшы, жарт.\ удзядзёць n. да сурёзнасці, гумар.; узяцца за розум (вум) n. na ўласнай волі; узяць бараду ў зубы n. сур'ёзна, гумар. Нябось, пыдрысла, дык пурузумнела. К старысьці пувумнеў, ато ўсё, бувала, шугылым жыў. Калі йта ты абрузумісься, хуць троху станіш ны чылавека паходж. Пыдажджы, можа сам абразуміцца. Адумыйся, што ты дзелыіш, сь цябе ж людзі будуць сьміяцда. Пылядзіш, апомнісься, ды позна будзіць. У мыладых гыдах троху пудурачыўся, a тады асьціпяніўся. Кызалі, ты ўжо ачылаве