Мікалай Васілевіч Бірыла (10.09.1923 — 1.10.1992) нарадзіўся ў вёсцы Скварцы Дзяржынскага раёна, змагаўся з нацыстамі ў партызанах, скончыў Мінскі педагагічны інстытут (1947). Працоўную дзейнасць распачаў у Інстытуце літаратуры, мовы і мастацтва, дзе прайшоў шлях ад малодшага навуковага супрацоўніка да акадэміка-сакратара Аддзялення грамадскіх навук НАН Беларусі. У 1956–1958 выкладаў у Варшаўскім універсітэце, з 1959 — кіраўнік сектараў сучаснай беларускай мовы, тэрміналогіі і культуры мовы. З 1982 па 1992 быў галоўным рэдактарам «Весці АН БССР. Серыя грамадскіх навук». Як дыялектолаг і лінгвіст, ён стаў адным з галоўных аўтараў «Дыялекталагічнага атласа беларускай мовы» і «Лінгвістычнай геаграфіі», якія прынеслі яму Дзяржаўную прэмію СССР (1971). Актыўна ўдзельнічаў у міжнародным праекце «Агульнаславянскі лінгвістычны атлас» з 1958 года, быў намеснікам старшыні міжнароднай камісіі (з 1978) і старшынём нацыянальнай камісіі да 1992. Праславіўся даследаваннямі фанетыкі беларускіх гаворак, асабліва націску і варыянтных фанетычных з’яў. Бірыла быў заснавальнікам беларускай анамастычнай школы: аўтар трохтомнай манаграфіі «Беларуская антрапанімія» (1966–1982), дзе прааналізаваў уласныя імёны, мянушкі, прозвішчы, іх структуру, тыпалогію і гісторыю. Браў удзел у стварэнні «Слоўніка беларускіх прозвішчаў», «Анамастыкона ВКЛ XVI ст.», працаваў над пытаннямі эмацыянальна-ацэначнай функцыі імён. З 1968 уваходзіў у міжнародную камісію па славянскай анамастыцы, меў шырокае міжнароднае прызнанне. Аўтар больш як 200 навуковых прац, у тым ліку 8 манаграфій і слоўнікаў. Пад яго кіраўніцтвам абаронена 20 кандыдацкіх і доктарскіх дысертацый. Узнагароджаны ордэнамі «Знак Пашаны», «Чырвонага Сцяга Працоўнай Славы», «Айчыннай вайны ІІ ступені», медалём «За адвагу». Пасмяротна стаў лаўрэатам Прэміі НАН Беларусі (1993) за цыкл прац па акцэнтуацыі.